Tüp bebek bir üreme tekniği olarak tanımlanmaktadır. Laboratuvar ortamında toplanan yumurtalar sperm ile döllenir ve oluşturulan embriyolar 3-5 gün sürede geliştirilir ve takiben rahim içinde hazırlanmış olan döl yatağına bir kateter aracılığı ile bırakılır.

Kimlere Yapılır?

• Tüplerin çift taraflı tıkalı olması durumunda,
• İleri yaş nedeniyle yumurtlama problemi yaşayan kadınlarda,
• Sperm üretimi veya üretilen spermin kalitesinde sorun yaşayan erkek hastalarda,
• Diğer tedavi yöntemleri ile gebe kalamayan açıklanamayan yani nedeni bilinmeyen infertilite (kısırlık) ve endometriozis ve/veya endometrioma (çikolata kisti) hastalarında,
• Kalıtsal bazı hastalıkların embriyo aşamasında teşhis edilerek sağlıklı bir bebek elde etmek amacıyla preimplantasyon genetik test planlanan hastalarda yapılır.

Tedavi Sürecinde Yapılan İşlemler

1. Ovulasyon İndüksiyonu (Yumurtalıkların Uyarılması); Yapılan tetkikler ve tahliller sonucunda kişiye uygun tedavi belirlenir ve genellikle adetin 2-3. gününde hormon tedavisi başlanır. Bu dozlar kadının yaşı, kilosu, over rezerv test sonuçları ve önceki tedavilere verdiği yanıtlara göre belirlenir. Amaç çok sayıda yumurta ve sonrasında da çok sayıda embriyo elde ederek gebelik şansını arttırmaktır. Bu ilaçlar göbekten veya kalçadan iğne şeklinde yapılır, bazen de yanlarına ek olarak hap tedavileri verilebilir. Bu arada bazı vitamin ve mineral takviyeleri de kullanmanız istenebilir. Yumurta geliştirme için ilaç kullanımı yaklaşık 7-11 gün sürer. İstenilen yumurta büyüklüğü ve rahim iç duvarı kalınlığına ulaşıldığında çatlatma iğnesi yapılır ve bundan otuz dört ve otuz altı saat sonra yumurta toplama işlemine geçilir.
2. Yumurtaların Toplanması (OPU) ve Embriyo Oluşturulması; OPU denilen yumurta toplama işlemi, anestezi altında ve vajinal ultrason eşliğinde ameliyathane koşullarında yapılır. Yumurtalıklardaki her bir folikül içine girilerek boşaltılır ve içlerindeki sıvı steril tüplere alınır. Tüplerdeki folikül sıvısı embriyoloji laboratuvarında özel kaplara boşaltılır ve mikroskop altında incelenerek içinde yumurta olup olmadığına bakılır. Yumurta toplama işlemi yaklaşık 10-30 dakika sürer. İşlem sonrası hafif kasık ve karın ağrısı olabilir. Genellikle sorunsuz bir işlemdir. Bu işlem esnasında erkek eşten tüp bebek merkezinde özel bir odada mastürbasyon ile sperm alınır. Toplanan yumurta ve alınan sperm hücreleri laboratuvarda döllenme zamanına kadar özel sıvılar ve inkübatör adı verilen, vücut ortamına benzer bir ortamda (belirli bir sıcaklık ve gaz oranı sağlayan) teknolojik cihazların içerisinde tutulurlar. OPU işleminden 4 saat sonra ya in-vitro fertilizasyon (IVF) denilen yani sperm ve yumurtalar aynı ortama bırakılarak spermlerin yumurtaları döllemesi beklenir ya da mikroenjeksiyon adı verilen intrastoplazmik sperm enjeksiyonu (ICSI) denilen bir yöntemle kuyruk kısımları kopartılan sağlıklı spermler özel enjektörler ile direk mikroskop altında yumurta içine bırakılır. Bu işlemleri takiben yumurtaların döllenme oranı ortalama %70 – 80 civarındadır. Bu oran çiftlerin kısırlık nedenlerine, hastaların yaşına, kullanılan yumurta ve sperm hücrelerinin kalitesine göre farklılıklar gösterebilmektedir.
3. Embriyo transferi; Döllenmeden sonra oluşan embriyolar özel besi yerlerinde saklanırlar ve günlük kontrol edilirler. İyi kalite embriyolarla kötü kalite embriyolar 1. günün sonunda ayrı ayrı besi yerlerinde büyütülürler. Bazı embriyoların bu çoğalma ve takip aşamasında gelişimi durabilir. Sonuçta 4-8 hücreli oldukları 2 ya da 3. günde veya ortalama 100 hücreye ulaştıkları blastosist denilen 5. günde uygun embriyolar rahim içine transfer edilir. 35 yaş öncesi tek embriyo, 35 yaş sonrası veya daha önceden 3 transfer başarısızlığı olanlara iki embriyo transferi yapılır. Transfer edilecek sayıdan daha fazla iyi kalite embriyo durumunda fazla embriyolar daha sonra kullanılmak üzere hastanın onayı ile dondurularak saklanır.