Başka birey veya çift adına genetik olarak ilgisi olmayan bir çocuk taşıyan ve doğuran kadına taşıyıcı anne denir. Doğan bebekle genetik bir yakınlığı yoktur. Çok ender olarak taşıyıcı annenin kendi yumurtası kullanılır ve amaçlanan babadan veya bir sperm donöründen alınan spermin rahim içine verilmesiyle döllenir ve doğum gerçekleşir. Amaçlanan ebeveynler "çocuk sahibi olma isteklerine ulaşmak için taşıyıcı anne ile sözleşme yapan ve çocuğun sosyal ve yasal ebeveyni olmayı planlayan" bireylerdir. Bu şartlarda taşıyıcı annenin rolü gebeliği taşımak ve çocuğu doğurmakla sınırlıdır.
Taşıyıcı Annelik Yönteminin Kullanılma Nedenleri
- Uterusun bulunmaması veya işlev görmemesi,
- Güvenli gebeliği engelleyen hastalıkların varlığı,
- Gebe kalamama ve/veya hamileliği taşıma konusunda yetersizliği olanlar,
- Hamilelik isteyen ileri anne çağındaki kadınları içerir.
- Endikasyon, hastanın tıbbi kaydında açıkça belgelenmelidir.
Dünyada ve KKTC’de Taşıyıcı Annelik
Çok sayıda etik, ahlaki ve dini bakış açısı, taşıyıcı anneliği dünyada sadece belli yerlerde uygulanır yapmıştır. Bazı ülkeler bu tür işlemlere izin verirken (Rusya, Hindistan, İran, Güney Afrika) bazı ülkelerde yasaktır (Fransa, İtalya, Çin). Bazı ülkelerde ise prosedürün yasallığı eyalete göre değişir (Amerika Birleşik Devletleri, Avustralya, Kanada). KKTC’de ise taşıyıcı annelik yasal olan bir tedavi yöntemidir ve kayıtlara da bu şekilde geçer.
Kimler Taşıyıcı Anne Olabilir?
- 21-45 yaş aralığında sağlıklı kadınlar,
- Daha önceden sağlıklı canlı doğumu olan kadınlar,
- Bulaşıcı herhangi bir hastalığı olmayan kadınlar,
- Alkol-sigara ve ilaç-madde bağımlılığı olmayan kadınlar,
- Sosyal yaşantısı ve psikolojik durumu taşıyıcı annelik için uygun olan kadınlar.